Kilkanaście milionów złotych na ratowanie lokalnych zabytków. Większość pieniędzy trafi do cerkwi i kościołów

Pieniądze trafią do najważniejszych i jednocześnie najcenniejszych zabytków, między innymi wspomnianej cerkwi w Kwiatoniu, ale też na ratowanie muru cmentarza parafialnego w Gorlicach, kolejny etap prac przy kościele św. Wojciecha w Szymbarku, remont kaplicy Straszewskich w Lipinkach, prace przy Domu Becza w Bieczu czy tamtejszego Domu z Basztą. W sumie w Gorlickie trafi ponad 12 milionów złotych. Pieniądze otrzymały wszystkie samorządy.

- Często zabytki są dumą lokalnych społeczności. Mogą być magnesem przyciągającym turystów do zapoznania się z lokalną kulturą danego regionu. Nie ma nic ważniejszego niż kultura, która tworzy tą przestrzeń do życia dla całego społeczeństwa, dla całego narodu – zwrócił uwagę premier Mateusz Morawiecki.

Kwoty dofinansowania dla poszczególnych zabytków są różne, od 50 tysięcy w przypadku renowacji wnętrza w kościele w Rożnowicach do ponad miliona, który trafi z kolei do Łużnej i kościoła pw. Marcina Biskupa z przeznaczeniem na program konserwatorsko-restauratorski.

Okrągły milion wesprze renowację zabytkowego muru cmentarnego w Gorlicach. Ten posypał się na kilkunastu metrach. Najbardziej od ulicy Krakowskiej. Wiosną tego roku, trzeba go było zabezpieczyć.

- To będzie tak naprawdę budowa od podstaw. Ten mur nie ma fundamentu, nie ma betonowych spoin, a czas zrobił swoje. Niektóre kamienie rozsypały się pod wpływem warunków atmosferycznych. Inne rozkruszyły się od naporu korzeni rosnących w pobliżu drzew. Te zostały wycięte, ale mur został osłabiony – wyjaśniał nam Janusz Kuś, gospodarz Cmentarza Parafialnego.

Koszt potrzebnych prac został oszacowany na około dwa miliony. Dzięki rządowej dotacji zacznie się pierwszy jej etap.

- Inwestycja zakłada m.in. rozebranie muru, jego ponowne odbudowanie w identycznej formie oraz wykonanie zabiegów konserwatorskich w postaci odczyszczenia, wykucia zapraw i ich uzupełnienia. W pierwszym etapie inwestycji zostaną wykonane roboty dotyczące muru od bramy głównej cmentarza wzdłuż ul. Św. Mikołaja i ul. Krakowskiej – zapowiada Rafał Kukla, burmistrz miasta.

Rządowa dotacja pomoże także przy renowacji kapliczki przy ulicy Moniuszki. Wedle przekazów mieszkańców miasta, została wybudowana po powodzi w 1934 roku, gdy wody Ropy wyrzuciły na brzeg figurkę św. Jana Nepomucena. Kapliczka stanęła jako upamiętnienie tego wydarzenia.

Ponad 900 tysięcy złotych trafiło do gminy Uście Gorlickie z przeznaczeniem na montaż nowoczesnego systemu przeciwpożarowego w cerkwi pw. św. Paraskiewy w Kwiatoniu. To ostatni z zabytków klasy Unesco w Gorlickiem, który takiego systemu nie miał.

- Starania o ów trwały tak naprawdę od 2000 roku, czyli od ponad dwudziestu lat. Pukaliśmy do dziesiątek drzwi– przypomina Jan Hyra, przewodnik po cerkwi. - Jedyne co teraz mi się nasuwa, to głośne i radosne "hurra" - dodaje.

Przez ten czas, dzięki ministerialnej dotacji udało się zamontować tradycyjny system ppoż. Kolejnym etapem miał być właśnie tak zwany FOG. Jego specyfika wynika z działania – pożar gaszony jest z wykorzystaniem mgły wodnej. Cerkiewka w Kwiatoniu jest uznawana za jedną z najpiękniejszych w Beskidzie Niskim. To w niej pary chcą zawierać sakramentalny związek małżeński. Wszystko z racji patronów - św. Mikołaja i św. Paraskiewy.

Lista zadań dofinansowanych w ramach rządowego programu "Ocalić blask pereł i perełek kultury”
Wykonanie prac konserwatorskich i restauratorskich przy Sanktuarium Pana Jezusa Ukrzyżowanego w Kobylance (Gmina Gorlice) – 300 000

Większości z nas zabytki kojarzą się głównie z muzeami. Jednak to często miejsca użytkowe, które w różnym wymiarze kreują lokalność. Mieszczą się tam na przykład restauracje czy mieszkania. Przykładem niech będzie choćby przywołany już wcześniej Dom Becza w Bieczu czy dwór w Ropie.

• Konserwacja techniczna i estetyczna ikonostasu (lewa strona) zabytkowej cerkwi pw. św. Michała Archanioła w Wysowej-Zdroju - 300 000,00
• Remont budowlano-konserwatorski XVIII-wiecznej cerkwi grekokatolickiej pw. św. Dymitra w Czarnej - 250 000,00
• Wymiana pokrycia dachowego na środkowej wieży świątyni cerkwi pw. św. Paraskewy w Uściu Gorlickim - 250 000,00
• Prace remontowe przy dachu i elewacji wraz z wykonaniem drenażu opaskowego przy zabytkowej Cerkwi Prawosławnej p.w. Opieki Matki Bożej w Zdyni - 170 000,00
• Remont i renowacja attyki Domu z Basztą - etap I - 80 000,00
• Zagospodarowanie terenu przy Kościele pw. Św. Bartłomieja Apostoła w Wójtowej. - 330 000,00
• Wykonanie polichromii we wnętrzu drewnianego kościoła pw. św. Stanisława BM w Wilczyskach - 570 951,00
• Skwirtne, cerkiew św. Kosmy i Damiana (1837): remont konserwatorsko-budowlany konstrukcji zrębowej, fundamentów, detali architektonicznych oraz elewacji - 200 000,00
• Renowacja wnętrza drewnianego kościoła w Rożnowicach – etap II - 50 960,00
• Wykonanie izolacji przeciwwilgociowych zabytkowego budynku Domu Becza – etap I ściana południowa - 80 000,00
• Remont i konserwacja okien istniejących oraz usprawnienie wentylacji w ramach konserwacji przy cerkwi pw. św. Michała Archanioła w Smerekowcu - 100 000,00
• Renowacja konserwatorska wnętrza kościoła parafialnego pw. św. Stanisława BM w Wilczyskach - 183 002,00

• Remont Zabytkowej Kaplicy Straszewskich na cmentarzu w Lipinkach. - 150 000,00
• Prace konserwatorskie i roboty budowlane w Kościele p.w. Matki Boskiej Szkaplerznej w Moszczenicy małopolskiej - 684 058,75
• Remontowe prace ratownicze konstrukcji zrębowej kościoła św. Wojciecha w Szymbarku (Gmina Gorlice) - 300 000,00
• Opracowanie dokumentacji techniczno-konserwatorskiej wraz z częściowym wykonaniem remontu elewacji Kościoła p.w. WNMP w Lipinkach. - 220 000,00
• Konserwacja techniczna i estetyczna ikonostasu Cerkwi Greckokatolickiej pw.„Narodzenia NMP' w Rozdzielu. 300 000,00
• Biecz. Renowacja i odtworzenie północnego odcinka murów obronnych z drewnianą galerią i odbudową przypór odcinka zachodniego – etap I - 146 020,00
• Zabezpieczenie przeciwpożarowe zabytkowej cerkwi w Kwiatoniu (UNESCO) wraz z niezbędnymi robotami budowlano-konserwatorskimi - 901 600,00

• Konserwacja ołtarza w Cerkwi greckokatolickiej pw. N.N.M.P w Łosiu - 400 000,00

• Wykonanie robót budowlanych przy zabytkowej Szkole w Bielance - 150 000,00

• Renowacja i konserwacja elewacji z gzymsami zabytkowego kościoła pw. Św. Mikołaja w Siedliskach - 79 547,00

• Renowacja zachodniej ściany Kolegiaty Bożego Ciała w Bieczu – część szczytowa – Etap I. - 750 700,00
  Prace konserwatorskie i restauratorskie przy zabytkowym kościele pw. św. Marcina Biskupa w Łużnej - etap I - 1 050 000,00

• Konserwacja techniczna i estetyczna zabytkowej murowanej kapliczki p.w. Św. Jana Nepomucena w Gorlicach przy ul. St. Moniuszki - 149 940,00

• Zabytkowy dwór w Ropie - 200 000,00

• Renowacja obiektów sakralnych na terenie gminy Sękowa - 1 176 000,00

• Prace konserwatorsko-budowlane przy cerkwi pw. św. Apostoła Łukasza w Leszczynach - 372 400,00

• Prace konserwatorskie przy wystroju i drewnianym wyposażeniu kościoła pw. Św. Michała Archanioła w Ropie - 600 000,00

• Konserwacja techniczna i estetyczna malowideł ściennych i stropu w prezbiterium cerkwi pw. Opieki Matki Bożej w Hańczowej - 130 000,00

• Konserwacja techniczna i estetyczna XVII-wiecznego feretronu z obrazami Anioł Stróż i Św. Michał Archanioł z kościoła pw. św. Michała Archanioła w Binarowej - 80 070,00

• Rekonstrukcja, konserwacja i renowacja zabytkowego muru cmentarza parafialnego w Gorlicach założonego w latach 1793-1794 – I ETAP - 1 000 000,00

• Wymiana stolarki okiennej w Grodzie Starościńskim w Bieczu – etap I - 80 000,00

• Wykonanie robót budowlanych przy zabytkowej kaplicy w Kwiatonowicach (Gmina Gorlice) -100 000,00

• Wykonanie robót budowlanych przy zabytkowym Kościele św. Wawrzyńca w Zagórzanach (Gmina Gorlice) - 300 000,00