Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Pomnik z nagrobków

Marcin Niedziółka
Marcin Niedziółka
Lapidarium i pamięć najstarszych mieszkańców, to jedyne świadectwa o istnieniu cmentarza żydowskiego, położonego przed laty między ulicami Ojca Beyzyma i Maksyma Gorkiego.

Pierwsze sygnały o nekropolii sięgają początków XIX wieku. W 1816 roku powstała w Szczecinie około 18-osobowa gmina żydowska, przekształcona z Towarzystwa Żydowskiego. Jej członkowie założyli niewielki cmentarz, zajmujący mniej niż 200 metrów kwadratowych. W 1822 roku powstała Chewra Kadisza, czyli święte bractwo, towarzystwo ostatniej posługi. Tak nazywano grupę ludzi sprawujących opiekę nad chorymi oraz mających zapewnić wszystkim mieszkańcom gminy pochówek zgodny z tradycją żydowską. Przynależność do bractwa była dobrowolna i nieodpłatna, działali w nim zarówno mężczyźni jak i kobiety.

Z czasem Żydzi dokupili ponad 720 metrów kwadratowych terenu. Na początku lat dwudziestych XIX wieku cmentarz został ogrodzony. Pod koniec pierwszej wojny osiągnął powierzchnię blisko pół hektara.

W 1899 roku zbudowano dom pogrzebowy. Po rozbudowie pobliskiej ulicy Leszczyńskiego w okresie międzywojennym likwidacji uległo ogrodnictwo cmentarne, a obszar nekropolii zmniejszono. 10 listopada 1938 roku, w czasie „Nocy kryształowej”, hitlerowcy podpalili kaplicę cmentarną i zbezcześcili groby. W wyniku zniszczeń budynek rozebrano na początku 1939 roku do poziomu piwnicy. Podczas II wojny światowej cmentarz był praktycznie nienaruszony, co znajduje potwierdzenie we wspomnieniach niemieckich mieszkańców Szczecina.

Sytuacja uległa radykalnej zmianie po zakończeniu wojny. W 1946 roku kirkut przejęła ponownie gmina żydowska. Jednak nie trwało to długo, bo już w latach sześćdziesiątych cment ar z zamknięto i zmniejszono. Macewy niemieckich Żydów przeniesiono do części gdzie pochowanych było kilkudziesięciu Żydów polskich, a na wolnym terenie utworzono park miejski. W maju 1962 roku przy ul. Ojca Beyzyma odbył się ostatni pogrzeb. Dla Żydów Szczecina i okolic wyznaczono kwaterę na Cmentarzu Centralnym.

W roku 1982 dokonano ekshumacji i przeniesienia szczątków na Cmentarz Centralny. Doszło do tego na podstawie umowy na mocy ugody pomiędzy Urzędem ds. Wyznań oraz Związkiem Religijnego Wyznania Mojżeszowego. Na terenie po byłym cmentarzu utworzono lapidarium.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Michał Pietrzak - Niedźwiedź włamał się po smalec w Dol. Strążyskiej

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na szczecin.naszemiasto.pl Nasze Miasto